جراحی سرطان پستان و انکوپلاستی
متاسفانه سرطان پستان شایعترین علت مرگ و میر نزد زنان است و یک زن از هر هشت زن دچار سرطان پستان می شود. در ایران سن ابتلا سرطان پستان ده سال کمتر از جوامع غربی است. ما هر ماه شاهد ابتلا دختران جوان هستیم که متاسفانه بدلیل سن کمشان و خوش بینی پزشکان در مراحل پیشرفته مراجعه می کنند. از سوی دیگر چه بسیار توده های خوش خیمی که به غلط مورد جراحی قرار می گیرند.
پرهیز از تعلل در تشخیص و درمان سرطان پستان وعدم انجام جراحی های بی مورد هدف اصلی این مرکز در راستای مراقبت از بیماری های پستان می باشد.
سرطان پستان، خاموش و بیدرد!
درد سینه همیشه چیز خوبی است مصیبت سرطان این است که درد ندارد. بیمار مراجعه میکند و میگوید من سه سال است که یک توده در سینه خود احساس میکنم اما کاری به کارم ندارد، اما الان در کمرم احساس درد دارم. یعنی او دچار سرطان شده و درد به کمرش زده و حالا مراجعه کرده است. متاستاز به استخوان کمر میزند و درد شروع میشود و بیمار تازه در پی درمان روانه مطب و بیمارستان میشود. اما وقتی توده را در سینه احساس میکند و درد ندارد با خودش فکر میکند مشکلی ندارد و مشکلی برایش بوجود نمیآید. گاهی هم میخواهد مساله را جدی نگیرد بلکه بیماری خود به خود رفع شود. اما وقتی بیماری پیشرفت کرد، درد شدید شد، متاستاز امانش را برید، آن زمان برای درمان اقدام میکند و ما با چنین پدیدهای هم متاسفانه سروکار داریم!
سرطان پستان درد ندارد و این خیلی مهم است. بنابراین درد سینه علامت خوبی است زیرا بیمار را گاهی خیلی هم ناراحت میکند اما علامت بدی نیست. ما با چیز دیگری هم مواجه هستیم که ترشح سینه نامیده میشود. این هم بعضاً دیده میشود که بوجود میآید و بیمار را گاهی به شدت نگران میکند. گاهی هم در چنین مواقعی اقدام به درمانهایی بدون نظر پزشک صورت میگیرد که معنا ندارد اما اتفاق میافتد. ترشح سینه اگر از دو طرف و از مجاری مختلف و به رنگ سبز، قهوهای و سیاه و زرد و سفید شیری باشد برای ما اهمیتی ندارد. ترشح یک طرفه و از یک مجرا و به رنگ آبی، یا خون علامت بدی است. این ترشح خطرناک تلقی میشود و اقدامات خاصی را میطلبد. بیماریهای فیبروکیستیک ترشحاتی را به رنگ سبز و قهوهای و… ایجاد میکنند و همراه با درد هم هستند که موجب نگرانی و ناراحتی بیمار میشوند. بدو بدو مراجعه میکنند و میگویند سینهام چرک کرده، آنتی بیوتیک میخورم ولی فایده ندارد! در حالی که این خود به خود برطرف میشود.
مراقبت های بعد از جراحی سرطان و اتمام دوره درمان های تکمیلی
ما بطور مستمر جویای حال بیمارانمان هستیم و انها را در فواصل مشخص جهت چک آپ دوره ای دعوت می کنیم . برای بهبود حرکات شانه و جلوگیری از بوجود آمدن تورم دست و شانه بی حرکت ، بیمارانمان را به مرکز فیزیوتراپی مخصوص فرستاده و آنها را به شرکت در دوره های آموزشی دعوت می کنیم.
توصیه های کلیدی مرکز ما در نیل به این هدف مهم عبارت است از:
- ویزیت های منظم شش ماهه برنامه ریزی شده برای بیماران
- عدم اعتماد به هر گزارش سونوگرافی و ماموگرافی و کنترل مجدد توسط رادیولوژیست های ماهر در این زمینه
- تکرار هر شش ماه سونوگرافی و ماموگرافی سالیانه در زنان بالای چهل سال
- نمونه بردازی سوزنی از هر توده نامشخص
بدیهی است که ما جهت انجام این مهم، مجهز به تمام لوازم و دستگاههای لازم در این زمینه هستیم. با پیگیری مستمر در مراقبت از بیمارانمان، ما موفق به تشخیص مواردی از سرطان در مراحل بسیار ابتدایی شده ایم که حتی در مسیر درمان نیاز به شیمی درمانی به علت تشخیص زود هنگام نشده است.
متاسفانه پزشکان قادر به پیشگیری از سرطان پستان نیستند ولی با همکاری بیماران در جهت تشخیص به موقع می کوشند.
خطرات وزن بالا!
یک نکته دیگر را هم اضافه کنم. ماموگرافی هم که برخی از آن ترس دارند و فکر میکنند که اشعه آن خیلی خطرناک است با تعابیر نادرستی در جامعه از آن یاد میشود. زنان توجه ندارند که آسیبی که ناشی از آن است از یک سفر هوایی در داخل کشور هم کمتر است. اینها تصورات غلطی است که گاهی چنان رایج میشود که همه آن را قطعی میپندارند. سرطان پستان پیشگیری ندارد اما عواملی هم در آن موثر هستند.
چاقی و وزن بالا، بعد از سیگار، علت اساسی سرطانهاست. روی سیگار خیلی کار شده است که بسیار خطرناک است اما روی وزن بالا زیاد تاکید نمیشود. در زنانی که چاق و دارای وزن بالا هستند خطر ابتلا هم خیلی بیشتر از سایرین است. هم احتمال ابتلا به سرطان و هم احتمال بازگشت سرطان، در هر دو مورد در افراد چاق و دارای اضافه وزن بیشتر دیده میشود.
زایمان دیر و پس از 30 سالگی هم خوب نیست. یائسگی دیر هم خوب نیست. استفاده زیاد و طولانی از قرصهای ضدحاملگی یا استفاده از هورمونهای بعد از یائسگی هم خوب نیستند. اما درباره چاقی کمتر صحبت شده و خطرات ناشی از آن به اطلاعرسانی دقیقتری نیازمند است. شیردهی در زنان خیلی خوب است ولی به این معنا نیست که زنانی که این کار را کرده و میکنند دچار سرطان نمیشوند بلکه بهتر است هر زنی شیر بدهد. سرطانهای نادر هم در بخش پستان داریم مانند سرطان نوک سینه که نادر هستند و نباید بیمار از این موضوع ترس داشته باشد اما چون شایع نیست چندان به آن نمیپردازم.
جدی گرفتن علائم سرطان سینه
در آمریکا تست سرطان پستان شاید پس از 30 سالگی برای افراد متوقف شود یا کمرنگ شود اما در ایران چنین نیست و بیماران باید مدام تحت مراقبت باشند. ما با بیماران 24 و 25 ساله فراوانی روبرو هستیم و مدام باید آنها را تحت نظر بگیریم. مراجعه به موقع به پزشک و جدیگرفتن این موضوع بسیار اهمیت دارد. هم بیمار باید دقت کند هم پزشک. بیماری داشتم که حامله هم بود. تودهای داشته و به دکتر مراجعه کرده بعد دکتر گفته این مربوط به حاملگی است. ماه بعد، توده بزرگتر شده و باز مراجعه کرده، دکتر گفته چیزی نیست مربوط به حاملگی است. دوماه بعد باز مراجعه کرده، و گفته خیلی بزرگ شده، دکتر گفته که نمونهبرداری کند.
در نمونهبرداری هم چندان دقت نشده و باز گفته بودند چیزی نیست. بعد ولی تشخیص سرطان داده شده، آن هم در زمانی که هشت ماهه حامله بود. بیماری دارم که دانشجو است و 23 سال دارد. توده را در بیمارستان خارج کردهاند اما برای گرفتن پاتولوژی اقدام نکرده! بعد راهی شهرستان شده و پس از مدتی کل سینهاش را سرطان فراگرفته بود و به وضع بدی دچار شد. بیشترین عاملی که باید به آن دقت کرد، توده است. بهتر است قبل از اینکه بیمار توده را تشخیص بدهد توده توسط پزشک تشخیص داده شود زیرا توده از 3 تا 5 میلی متر قابل تشخیص است.
افراد باید هر شش ماه یک بار به پزشک مراجعه کنند و مساله را جدی بگیرند بلکه در صورت ابتلا زودتر مساله تشخیص داده شود. زمانی که سینه کامل میشود نیاز به مراجعه (سالی دو بار) به پزشک ایجاد میشود. گاهی نیز توکشیدن نوک سینه و یا ترشح خونی از نوک سینه و یا پوست پرتقالیشدن قسمتی از سینه و… علایم هشداردهنده است. بیماران هم با آگاهی از این علایم خودشان هم باید مراقب باشند. گاهی بین مراجعات شش ماهه، این گونه سرطانها بروز مییابند از این رو آگاهی زنان مهم است یعنی زنان باید خودشان هم به توصیههای پزشک دقت کنند و مراقبت بیشتری از خود داشته باشند.
ما معاینه از خود را به مراجعان یاد میدهیم، من در سایت خود هم برای چنین آموزشهایی تدبیری اندیشیدهام زیرا موضوع بسیاری حساسی است و باید مدام درباره آن اطلاعرسانی شود. بروشورهایی هم تنظیم کردهام و در اختیار بیماران و مراجعان قرار میدهم. در برنامههای تلویزیونی هم برای زنان مسائل را واکاوی میکنم زیرا اطلاعات زنان در این باره دقیق و کافی نیست. در اینترنت هم افراد میتوانند اطلاعات خوبی به دست آورند. بیمار باید خودش هم خودش را معاینه کند و اگر چیزی پیدا کرد باید زودتر به ما مراجعه کند. کسانی که خودشان بیشتر دقت میکنند و معاینه از خودشان را جدی میگیرند قبل از وخیمشدن وضع، خودشان به داد خود رسیده و با مراجعه به پزشک، مسیر راحتتری را باز میگذارند و شاید کارشان حتی به شیمیدرمانی هم نرسد.
چه کسانی نیاز به ویزیت هر شش ماه از نظر بیماری های پستان دارند؟
از نظر ما با توجه به آمار بالا و سن ابتلا پایین کلیه خانم ها و دختر خانم ها با سینه رشد کرده کامل نیاز به چک آپ شش ماهه از نظر پستان دارند.
در چه موقعی باید سونوگرافی، ماموگرافی یا ام آر آی کرد؟
تشخیص این مهم قطعا به عهده جراح پستان است ، سر خود اقدام به کاری نکنید.
آیا بهتر نیست اول مامو سونو انجام دهیم سپس برای ویزیت بیاییم؟
در صورتی که توسط مرکز ما به جایی معرفی شدید جواب بله است درغیر این صورت بهتر است اول مشاوره بگیرید.
چه توده هایی نیاز به نمونه برداری سوزنی دارند؟
هر توده مشکوک یا بزرگ شونده در هر سنی باید سریع نمونه برداری شود. این باور که نمونه برداری سوزنی باعث تبدیل توده به سرطان یا پخش سرطان می شود، نه تنها اشتباه بلکه خطرناک است. نمونه برداری سوزنی هیچ خطری ندارد، این مسئله از نظر علمی ثابت شده است.
آیا نمونه برداری سوزنی باعث تبدیل توده به سرطان یا پخش سرطان نمی شود؟
این باور نه تنها اشتباه بلکه خطرناک است.نمونه برداری سوزنی هیچ خطری ندارد.این مسئله از نظر علمی ثابت شده است.
چگونه نمونه برداری سوزنی از توده های پستان انجام می شود؟
در این مرکز تحت هدایت سونوگرافی با بی حسی موضعی در همان جلسه ویزیت انجام می شود. در شرایط استریل بدون درد و در اسرع وقت انجام شده و به فاصله یک روز نتیجه آن به اطلاع بیمار میرسد.
با بهره گیری از این روش ما با اطمینان از جراحی بی مورد، بیماری هایی مثل فیبروسیستیک صرف نظر می کنیم و به بیمار خود با یک اقدام ساده اطمینان خاطر می دهیم.
نمونه برداری سوزنی علاوه بر اینکه منطبق با استانداردهای جهانی است و در ممالک پیشرفته تمام بیماران قبل از جراحی باید تشخیص بافتی از توده خود را داشته باشند. روش قدیمی تشخیص نوع توده حین عمل با فروزن سکشن، و تصمیم حین عمل به برداشتن یا حفظ پستان سالهاست که منسوخ شده است.
با روش تشخیص بافتی قبل از عمل اهداف زیر حاصل می شود
- از جراحی بی مورد توده های کاملا خوش خیم جلوگیری می شود
- در صورت وجود سرطان روش های جدید و بسیار موثر درمانی مثل شیمی درمانی قبل از عمل در موارد لازم می تواند به بیمار پیشنهاد شود
- احتمال حفظ پستان بسیار بالاتر است
- امکان بحث در مورد بازسازی همزمان فراهم می شود
- امکان کشف سرطان همزمان در همان پستان و پستان مقابل فراهم می شود که از فاجعه عود زود هنگام جلوگیری می شود
- دقت عمل بسیار بالاتر است، در موارد غیر قابل لمس می توان از سیم نشانه بهره گرفت
- امکان حفظ غدد لنفاوی با انجام عمل غده نگهبان فراهم می شود که از فاجعه باد کردن دست جلوگیری می شود.
آیا پس از اتمام دوره کامل درمان سرطان پستان امکان عود مجدد هست؟
بله در هر زمان امکان عود است، عود قابل درمان است و تا آخر عمر بیمار، باید تحت کنترل باشد.
آیا احتمال سرطان پستان مقابل یا سرطان دوم در همان پستان هست؟
احتمال سرطان پستان در همان سینه بیشتر از افراد معمولی خواهد بود.
آِیا حفظ پستان احتمال عود را بالا می برد؟
در مواردی که جراح پستان توصیه می کند احتمال عود را بالا نمی برد.
درمان سرطان سینه
غربالگری هم با همین هدف دنبال میشود. در این روش، سرطان را قبل از علامتدار شدن پیدا میکنند. غربالگری و معاینات در هر کشوری قواعد خودش را دارد. ما در ایران شش ماه یک بار این کار را میکنیم. مراکزی هم هستند که مجانی این کار را انجام میدهند. اکثر همکاران ما در چنین مراکزی هم مستقر هستند و به طور خیرخواهانه در چنین مکانهایی مشغول به خدمترسانی به شهروندان هستند.
قدم اول در درمان سرطان، جراحی است و قدم دوم، شیمیدرمانی و قدم سوم، رادیوتراپی و قدم چهارم، هورمونتراپی. بعضی اوقات این ترتیب بهم میخورد مثلاً وقتی سرطان پیشرفت کرده باشد ما مجبور میشویم که قبل از جراحی، شیمیدرمانی کنیم. بستگی دارد که وسعت سرطان و نوع آن چه باشد. اما اگر همه جای بدن را بگیرد و بسیار پیشرفت کرده باشد کار چندانی صورت نمیگیرد و حتی شاید شیمیدرمانی هم توصیه نشود. در تهران هم ما از این موارد حاد و هولناک داریم. زنانی هستند که مساله را کتمان میکنند. برخی زنان مسن هستند که ازدواج نکردهاند و کس و کاری ندارند.
چنین زنانی باید مثلاً به فرزندان برادرشان بگویند اما خجالت میکشند و به پزشک مراجعه نمیکنند. ولی بزرگترین عامل ترس است. الان من بیمارانی دارم که چون میترسند خودشان را از من قایم کردهاند! هر چه تماس میگیریم که لااقل به پزشک دیگری مراجعه کنید یا به مراکزی که مجانی شما را معاینه میکنند مراجعه کنید، اما مساله اینها نیست، مساله ترس و هراسی است که از سرطان دارند. یک باور غلط هم وجود دارد که میگویند اگر به سرطان دست بزنید پخش میشود! این باور غلطی است. طبیعی هم هست، تا وقتی دست زده نشود دردی وجود ندارد وقتی دست زده میشود و تشخیص داده میشود کارهای متعددی برای درمان صورت میگیرد مانند جراحی، شیمیدرمانی و… اما اینها بهبودیافتن برایشان مطرح نیست و به آن چنانکه باید دقت ندارند، بلکه میگویند تا دیروز درد نداشتیم فقط تودهای را احساس میکردیم اما از زمانی که پا به مطب پزشک گذاشتیم، حتماً سرطان پخش شده که دچار درد شدهایم!
حتی گاهی اجازه نمیدهند که بیوپسی سوزنی هم انجام گیرد چون بنا به باوری غلط فکر میکنند که اگر سوزن به آن بخورد پخش میشود! این کاملاً غلط است اما باوری جدی است! و من نمیدانم از کجا آمده است. اما سرطان چیزی نیست که درمانش را کنار بگذاریم و فکر کنیم که با همین وضع میمیریم. برخی فکر میکنند که مانند فیلمهای سینمایی، شبی میخوابند و صبح فردا از خواب بلند نمیشوند در حالی که چنین نیست و رنج و درد زیادی با بزرگشدن توده بوجود میآید و وضع بسیار ناگواری برای بیمار بوجود میآید. گاهی هم زمانی به پزشک مراجعه میکنند که کار از کار گذشته و شاید دیگر کار زیادی از پزشک برنیاید.
انکوپلاستی چیست؟
روش ترکیب جراحی پلاستیک با جراحی سرطان است که با اولویت دادن به بحث درمان سرطان و با بهره گیری از روش های نوین جراحی پلاستیک ، این امکان به جراح داده می شود که در حالی که نسج کافی و حتی بیشتر در جهت درمان سرطان بر می دارد ، همزمان پستان را حفظ کرده حتی زیباتر هم بکند.این جراحی ها نیاز به دوره های خاص آموزشی دارد و می تواند یک طرفه یا دو طرفه باشد و بطور هم زمان هر دو پستان زیبا تر شود.
تشخیص لزوم و تکنیک آن به عهده جراح است و بزرگ ترین مزیت آن اجتناب از برداشتن پستان در خیلی از موارد است.
پورت شیمی درمانی
شیمی درمانی رگهای دست را خراب می کند و پس از اتمام دوره آن رگها دیگر برای خون گیری مناسب نیستند و چون اجازه استفاده از رگهای طرف مبتلا به سرطان را نداریم ، ناچار به استفاده از رگهای پا هستیم که بسیار آزار دهنده است . برای جلوگیری از این معضل در ممالک پیشرفته موقع عمل سرطان پورت شیمی درمانی تعبیه می شود که هم روند شیمی درمانی را راحت می کند و هم رگها را حفظ می کند. ما هنگام عمل اصلی آن را تعبیه می کنیم و پس از اتمام نیاز به آن بسیار راحت در مطب آن را خارج می کنیم.
غده لنفاوی نگهبان یا سنتینل
به منظور جلوگیری از تورم دست پس از جراحی سرطان پستان در اکثر موارد به جای خالی کردن کل غدد لنفاوی زیر بغل ، فقط غدد نگهبان خارج می شوند. لازمه این کار تزریق ماده رادیو اکتیو در مرکز طب هسته ای روز قبل از عمل است و بدیهی است که ما باید قبل از جراحی، سرطان را با بیوپسی سوزنی تشخیص داده باشیم.
نکات مهم پیش از عمل
- اولویت اول در تمام جراحی ها ،سلامت و طول عمر بیمار و درمان سرطان است و سپس زیبایی پستانها تحت هیچ شرایط درمان سرطان پستان به دلیل حفظ زیبایی نباید مختل شود
- بسته به سن و شرایط تومور با برش های متفاوت قابل انجام است و در اکثریت موارد امکان حفظ پستان وجود دارد.
- بیماران پس از جراحی اکثراٌ برای درمان های تکمیلی به متخصصین شیمی درمان یا رادیو تراپی ارجاع می شوند ولی پس از اتمام دوره درمان های تکمیلی باید پیش جراح خود برگشته و در فواصل منظم تحت نظر جراح خود باشند.
- سرطان پستان قابل درمان است پس از درمان امکان حاملگی و زندگی عادی زناشوئی وجود دارد لذا در تشخیص به موقع با انجام معاینات دوره ای و سونوگرافی و مامو گرافی جراح خود را یاری کنید.
- نمونه برداری از توده های پستان سبب پخش آنها نمی شود در صورت صلاحدید جراح باید انجام شود.
- پستان و بیماری های پستان در ایران در حیطهُ کار جراحان عمومی است.
- بعضی مواقع شب عمل بیمار قابل ترخیص است
- 5 ساعت ناشتا قبل از عمل کافی است
نکات مهم پس از عمل
- در مواقعی که زیر بغل خالی شده تا آخر عمر از خون دهی از دست مربوطه ,تزریق، کارسنگین، بریدگی کاملا خودداری کنید
- برای جلوگیری از اِدم دست در کوتاهترین زمان بعد از عمل فیزیوتراپی را شروع کنید و اقدامات پیشگیرانه بعمل اورید .دستکش های مربوطه را تهیه کنید
- درصورت ایجاد لنف اِدم در دست ،باز از اقدامات تخلیه و ورزش و بانداژ بهره مند شوید و در این کار جدی باشید
- جمع شدن مایع در محل برداشتن سینه عارضه بسیار شایعی است
- سفت شدن محل برداشتن توده یا سرطان پستان قابل انتظار است
- پس از انجام عمل سرطاان پستان با مشورت پزشک خود حتما جهت درمانهای تکمیلی مراجعه کنید
- پس از اتمام درمانهای تکمیلی مراجعه کنید
- پس از اتمام درمانهای تکمیلی ریسک عود یا سرطان جدید پا برجاست و سینه ها باید در فواصل تعیین شده مرتب معاینه و سونو گرافی ماموگرافی شوند
0 دیدگاه