هرآنچه راجب هورمون درمانی سرطان پستان باید بدانید

آیا می دانید هورمون درمانی سرطان پستان چیست؟ تعدادی از سرطان‌های پستان تحت تاثیر هورمون‌های استروژن و پروژسترون قرار دارند. به بیان دیگر در این نوع از سرطان‌های پستان، سلول‌های سرطانی دارای گیرنده‌های پروتئینی هستند که به استروژن و پروژسترون متصل می‌شوند که به رشد این سلول‌ها کمک می‌نمایند. درمان‌هایی که مانع از اتصال این هورمون‌ها به گیرنده‌های سلول‌های سرطانی شوند را هورمون درمانی می‌گویند. این روش درمانی به خانم‌هایی که تومورهای آنها گیرنده‌ی هورمونی مثبت هستند توصیه می‌شود و برای سایر انواع سرطان پستان تاثیری ندارد.

زمان شروع هورمون درمانی

• هورمون درمانی معمولاُ پس از جراحی تومور پستان و به عنوان یک درمان کمکی جهت کاهش احتمال عود سرطان پستان انجام می‌شود.
• در برخی موارد نیز هورمون درمانی پیش از جراحی و به منظور کوچک کردن تومور توصیه شود.
• پس از عود سرطان پستان
• زمانی که سرطان پستان به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته است. (هورمون درمانی می‌تواند بر روی تمام سلول‌های سرطانی گیرنده مثبت که در قسمت‌های مختلف بدن هستند تاثیر داشته باشد)

طول مدت هورمون درمانی

هورمون درمانی سرطان پستان معمولاُ برای 5 سال انجام می‌شود. در افرادی که احتمال عود سرطان سینه بیشتر است ممکن است برای مدت زمان بیشتری هورمون درمانی انجام شود.

آزمایشی به نام “تست شاخص سرطان سینه” می‌تواند در تصمیم گیری جهت مدت زمان هورمون درمانی سرطان پستان کمک کننده باشد.

عملکرد هورمون درمانی

از هر 3 سرطان پستان، 2 مورد آنها گیرنده‌ی هورمونی مثبت هستند. سلول‌های سرطانی که گیرنده‌هایی برای استروژن دارند با نام ER مثبت و سلول‌های سرطانی که گیرنده‌هایی برای پروژسترون دارند با نام PR مثبت شناخته می‌شود. همان طور که اشاره شد این گیرنده‌های پروتئینی که روی سلول‌های سرطانی قرار گرفته‌اند در رشد و گسترش سلول‌های سرطانی کمک می‌نمایند.

انواع مختلفی از هورمون درمانی سرطان پستان وجود دارد. در اکثر روش‌های هورمون درمانی، سطح استروژن و پروژسترون در بدن را کاهش می دهند یا اینکه مانع از کمک استروژن برای کمک به رشد سلول های سرطانی می‌شود.

داروهایی که در هورمون درمانی سرطان پستان به کار برده می‌شوند:

1. داروهایی که گیرنده‌های استروژن را مسدود می‌نماید

این داروها باعث توقف استروژن جهت کمک به رشد سلول‌های سرطان پستان می‌شوند.

1-1: تعدیل کننده‌های انتخابی گیرنده استروژن (SERMs)

داروهایی که در این گروه قرار می‌گیرند مانع از اتصال استروژن به سلول‌های سرطانی پستان می‌شود. اما در قسمت‌های دیگر بدن مانند رحم و استخوان تاثیری ندارند. در واقع فقط روی سلول‌های سرطانی در پستان تاثیرگذار هستند.

داروهایی که در این گروه قرار می‌گیرند به صورت قرص هستند و از طریق دهان مصرف می‌شوند. برخی از داروهای این گروه عبارتند از:

• تاموکسیفن: این دارو هم برای خانم‌هایی که هنوز یائسه نشده‌اند و هم خانم‌هایی که در دوران یائسگی قرار دارند قابل مصرف است.

تاثیرات مصرف تاموکسیفن

•  کاهش احتمال عود سرطان در همان سینه
• خطر ابتلا به سرطان در سینه‌ی دیگر را کاهش می‌دهد.
•  افزایش شانس زندگی در بیماران
• کاهش گسترش سرطان سینه به سایر قسمت‌های بدن
• کوچک کردن و یا توقف رشد برخی از انواع تومورها

• تورمیفن

تورمیفن نیز یک تعدیل کننده انتخابی گیرنده استروژن است اما کمتر تجویز می‌شود. این دارو معمولاُ برای خانم‌های یائسه که مبتلا به سرطان سینه متاستاتیک هستند تجویز می‌شود.

برخی از عوارض جانبی تاموکسفن و تورمیفن

• گرگرفتگی
• خشکی واژن و یا ترشح از واژن
• تغییر در چرخه‌های قاعدگی

عوارض نادر

• افزایش خطر ابتلا به سرطان اندومتر و سارکوم رحم
• لخته شدن خون
• بیماری‌های چشمی مانند آب مروارید

2-1: تجزیه کننده‌های انتخابی گیرنده استروژن (SERDs)

این داروها پس از اتصال به گیرنده‌های استروژن باعث شکسته شدن آنها می‌شود و اثرات آن در سراسر بدن اعمال می‌شود. این گروه از داروها معمولاُ در خانم‌هایی که یائسه شده‌اند مورد استفاده قرار می‌گیرد. داروهایی که در این گروه قرار می‌گیرند عبارتند از:

• فولوسترانت

یک داروی تزریقی است. در ماه اول 2 تزریق به فاصله‌ی 2 هفته انجام می‌شود و پس از آن ماهی یک بار باید تزریق انجام شود. فولوسترانت در درمان سرطان سینه پیشرفته و سرطان سینه متاستاتیک کاربرد دارد.

• الاسترانت

برای درمان سلول‌های سرطانی که دارای جهش ESR1 و همچنین سرطان پستان پیشرفته ER مثبت و HER2  منفی استفاده می‌شود. این دارو به صورت قرص هر روز باید مصرف شود.

عوارض جانبی فولوسترانت و الاسترانت

• گرگرفتگی
• سردرد
• حالت تهوع
• احساس خستگی
• بی اشتهایی
• دردهایی در عضلات، مفاصل و یا استخوان‌ها
• درد در محل تزریق

2. داروهایی که سطح استروژن را کاهش می‌دهند

همان طور که اشاره شد استروژن باعث رشد سلول‌های سرطان پستان با گیرنده‌های هورمونی مثبت می‌شود بنابراین کاهش سطح استروژن می‌تواند در کند کردن روند سرطان و یا پیشگیری از عود آن کمک کننده باشد.

1-2: مهارکننده‌های آروماتاز (AIs)

مهارکننده‌های آروماتاز داروهایی هستند که تولید استروژن را در بدن متوقف می‌نمایند. استروژن تا قبل از شروع یائسگی توسط تخمدان‌ها تولید می‌شود اما پس از اینکه به دلیل یائسگی و یا سایر مشکلات استروژن توسط تخمدان ساخته نشود، این هورمون توسط آنزیمی به نام آروماتاز در چربی بدن ساخته می‌شود. داروهای مهارکننده‌های آروماتاز مانع از ساخت استروژن توسط آروماتاز می‌شوند. این دارو برای خانم‌های یائسه موثر است.

قرص‌هایی که در این گروه قرار می‌گیرند عبارتند از:

• لتروزول
• آناستروزول
• اگزمستان

عوارض جانبی این داروها:

• گرگرفتگی
• خشکی واژن
• درد استخوان و مفاصل
• دردهای عضلانی

2-2: جلوگیری از عملکرد تخمدان

تخمدان منبع اصلی تولید استروژن پیش از یائسگی است. برداشتن تخمدان‌ها و یا استفاده از داروهایی که مانع تولید استروژن توسط تخمدان‌ها شود در خانم‌های پیش از سن یائسگی یکی از درمان‌هایی است که به عنوان هورمون درمانی کاربرد دارد. روش‌های درمانی که در این گروه قرار می‌گیرند عبارت است از:

• اوفورکتومی: برداشتن تخمدان‌ها طی جراحی
• آگونیست‌های هورمونی آزاد کننده هورمون لوتئینی (LHRH): این داروها سیگنال‌هایی به بدن می‌فرستند که منجر به توقف تولید استروژن می‌شود.
• داروهای شیمی درمانی: برخی از داروهای شیمی درمانی با آسیب‌هایی که به تخمدان‌ها وارد می‌کنند باعث توقف تولید استروژن و یائسگی زودهنگام می‌شوند.

منبع:

https://www.cancer.org/cancer/types/breast-cancer/treatment/hormone-therapy-for-breast-cancer.html